Gwałt: historia wstydu. Pamiętnik ocalałych

– To kompendium wiedzy i bezcenny poradnik, który wypełnia lukę w literaturze psychologicznej – mówi Joanna Banaszczyk-Czepułkowska, psychoterapeutka, wiceprezeska Polskiego Towarzystwa Psychotraumatologii. – Wreszcie do naszych rąk trafia opracowanie, które pomaga pogłębić rozumienie tej konkretnie traumy – traumy gwałtu wojennego, które nie tylko przytacza świadectwa ocalałych z gwałtów, ale także podsuwa metodologię. Otrzymujemy podpowiedź, jak stworzyć kompleksowy system opieki nad osobami dotkniętymi wojenną przemocą seksualną. Cieszę się, że mogliśmy wprowadzić na polski rynek książkę dr Wioli Rebeckiej, wybitnej znawczyni tematu, która jest dla nas niekwestionowanym autorytetem w tej dziedzinie. Wiemy, jak ważne i przede wszystkim uleczające jest mówienie, opowiadanie o swoich doświadczeniach, a także odkrywanie nieznanych, niewypowiedzianych historii traum rodzinnych – pozwala uwolnić się spod kontroli lęku, wstydu i izolacji. Dlatego ta książka jest dla wszystkich!

dr Wiola Rebecka jest amerykańską psychoanalityczką i psychotraumatolożką polskiego pochodzenia, działaczką na rzecz praw człowieka, twórczynią i realizatorką projektu „Rape: A History of Shame”, w ramach którego przeprowadziła 197 wywiadów z kobietami z różnych krajów, które przeżyły gwałt wojenny. Po 25 latach badań Rebecka wprowadza nowy termin: „zespół ocalałej z gwałtu wojennego” („war rape survivors syndrome”) i proponuje nowe terapeutyczne podejście do osób dotkniętych tą właśnie traumą.

Rebecka nie zamyka się w gabinecie terapeuty. Na zbrodnię gwałtu patrzy szeroko, czujnym okiem i sercem aktywistki, obywatelki (patriarchalnego) świata, przyjaciółki i powierniczki ofiar przemocy, wreszcie – a może przede wszystkim – wnuczki Barbary Gronczewskiej, która przeżyła Holocaust. Jestem przedstawicielką kolejnego pokolenia dźwigającego traumę transgeneracyjną – mówi o sobie autorka „Gwałt: historia wstydu. Pamiętnik ocalałych”.

– Mamy gigantyczną zaległość do nadrobienia, my, społeczności całego świata, cywilizacja XXI wieku: czas rozbić patriarchat, do dziś wmurowany w stereotypy i mity na temat płci, uprzedmiotawiający kobiety, dopuszczający się na nich zbrodni ponad prawem – mówi dr Wiola Rebecka. – Dość przyglądania się gehennie gwałtów z pozycji współczujących... niemych i głuchych obserwatorów. Gwałt to zło, milczenie to takie samo zło. Zacznijmy się edukować. Zacznijmy rozliczać zbrodniarzy. Usłyszmy ocalałe.

W książce „Gwałt: historia wstydu. Pamiętnik ocalałych” swoje historie opowiadają m.in. Tanganyika, która przeżyła ludobójstwo w Rwandzie, Feride Rushiti, lekarka, która niosła ratunek ofiarom gwałtów podczas wojny w byłej Jugosławii, Hah Sang- suk, urodzona w Korei Południowej dawna więźniarka wojskowego obozu przymusowej pracy seksualnej, świadek zbiorowego gwałtu wojennego dokonanego na Kaszubach przez żołnierzy Armii Czerwonej, Ludmiła Husejnowa, która przeżyła gwałt wojenny dokonany przez bandytów armii putinowskiej podczas trwającej wojny z Ukrainą. Wiola Rebecka przypomina: to dzieje się cały czas. Tu i teraz. Głos każdej z nich jest głosem wszystkich kobiet świata. Bo to może spotkać każdą i każdego nas, jeśli tylko dosięgnie nas wojna.